The Deep South

Tijdens de Travel South International vakbeurs in Nashville (Tennessee) maak ik kennis met het heden en verleden van Deep South USA, met Nashville, de Delta Blues en Memphis. De glanzende rode draad tijdens mijn reis is de muziek van het zuiden.

Honky-tonk alley

Live muziek is het kloppende hart van Nashville, sinds 1700 al. Een miljoen vriendelijke bewoners en een indrukwekkende hoeveelheid muzikaal talent per vierkante meter zijn de meest opvallende kenmerken van Nashville. Hier wordt zo veel meer mooie muziek gemaakt dan wat wij in Nederland als typisch country kennen. Blues, country, bluegrass en vele popnummers zijn te horen in de Honky-tonks, de live muziek clubs rond Broadway. Tootsie’s Orchid Lounge, te vinden gelijk achter het legendarische Ryman Auditorium, is bekend als voormalige trefpunt en opstap richting succes van diverse Grand Ole Opry show muzikanten. De typische Nashville sound is te herkennen aan de tekst die een samenhangend verhaal vertelt. De Jubilee Singers zijn er niet meer, maar de muzikale dynamiek van Music City is indrukwekkend.

De leukste overnachtingsadressen

Op zoek naar een groot resort met vermaak, faciliteiten, en, uiteraard, live muziek? Het ten oosten van Nashville gelegen Gaylord Opryland is dan een leuk adres. Ik verken de overdekte tuinen, wandelpaden, restaurants, watervallen en maak zelfs een boottocht op de overdekte rivier! De shuttle naar Honky-tonk Alley kost USD 20 per enkele reis. Concerten vinden plaats in de nabijgelegen Grand Ole Opry, de locatie voor het radioprogramma dat sinds 1925 vele supersterren heeft geproduceerd. Shop ‘til you drop is mogelijk in het naastgelegen Opry Mills shopping centre.

Het grootste pluspunt van het gastvrije, servicegerichte The Capitol Hotel Downtown is de centrale ligging, op vijf minuten loopafstand van Honky-tonk Alley, het historische Woolworth en het centrum! Een aanrader voor wie naar Music City komt om van het Downtown gebied te genieten.

De plaats Franklin is drieëndertig kilometer ten zuiden van Nashville gelegen. Hier zijn veel goede, scherp geprijsde accommodaties. Een reis in de tijd is hier eveneens mogelijk, terug naar de Eerste en Tweede Slag bij Franklin tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog.

Verhalen uit het zuiden, in en om Nashville

Op dertig ‘auto’ minuten buiten Nashville brengen we een bezoek aan de Hermitage, het plantagehuis van voormalig USA president Andrew Jackson. In beeld komt het bewogen leven en de uitdagende presidentschap van een controversiële persoonlijkheid. Eveneens op half uur buiten Nashville bekijken we de Belle Meade Plantation. Vervlogen tijden komen weer tot leven. Tijden met een gouden randje voor de blanke eigenaren; geen gouden randje voor het andere, overgrote deel van de plantagebewoners. Het slavernijverleden heeft het zuiden gevormd tot een intrigerend geheel, met veel vraagtekens, een bewogen geschiedenis en een wrange historie. Opvallend is de sierlijke, oprechte gastvrijheid waarmee ik overal word ontvangen. Breng een bezoek aan het historische restaurant Woolworth on Fifth, dat veel betekent voor de ontwikkeling van burgerrechten.

Het land van de Delta blues

De oorspronkelijke Delta Blues, voorloper van de Chicago Blues en uiteindelijk van het genre dat wij als popmuziek kennen, is afkomstig van een gebied langs de Mississippi dat niet te verwarren is met de Mississippi rivierdelta aan de Golf van Mexico. De Mississippi Delta is ver landinwaarts en bevindt zich ongeveer halverwege tussen New Orleans en Memphis. Het is technisch gezien geen delta, maar het overstromingsgebied langs de oevers: de ondiepe wateren van de ‘Big Muddy’ zijn regelmatig verschoven door buiten de oevers te treden. Dit wordt over het algemeen beschouwd als het diepste deel van het ‘diepe zuiden’, zowel letterlijk als in cultureel opzicht. Het is in de muziek van die regio dat we het hart en de ziel van de blues op zijn scherpst terugvinden. Het is een wat onbekende streek, maar zo authentiek, wat een karakter en wat een grote historie!

Markers & Crossroads

Wij rijden richting de US Highway 61, bekend als de ‘blues highway’. Onze kennismaking met de bekendste weg in de Amerikaanse muziekwereld vindt plaats in Tunica. In het rustieke treindepot is het mooie Gateway to the Blues Museum gevestigd. Hier wordt goed en beeldend uitgelegd hoe de Blues is ontstaan en de rol die Tunica speelde bij het opbouwen van de erfenis van het genre. Ook worden er de eerste geïmproviseerde en vaak opmerkelijke muziekinstrumenten tentoongesteld die voor het spelen van de Blues werden gebruikt. Dàt is dus hoe de unieke, vaak diepe en (letterlijk en figuurlijk) beladen klank van de Blues is ontstaan! We lunchen in The Hollywood Café in Robinsonville. Wie naar de klassieker Walking in Memphis heeft geluisterd zal zich beseffen: dit is The Hollywood, waar Muriel (Wilkins) jarenlang piano heeft gespeeld. Eenvoudige lokale gerechten van het land en uit het water, met liefde bereid. Een warme bries omhelst de vlakke katoen- en graanvelden. Het strijklicht van de namiddag geeft het dorre landschap een warme, goudkleurige gloed. Onderweg naar Greenville is de machtige Mississippi ons reisgezel. De nostalgische warmte van de blues lijkt zich te weerspiegelen in het geheel dat mij omringt. Niet ver hier vandaan, bij de Dockery Farms, is de kunst van de blues een betaald beroep geworden: het belangrijkste stap in de ontwikkeling van ‘onze’ popmuziek. Charlie Patton (1891-1934) leefde hier en beïnvloedde de generatie die de blues zo belangrijk en geliefd maakte overal in de USA. Vanuit de Delta gingen de blues muzikanten vaak richting Memphis en per boot of met de langeafstandstrein verder richting Chicago en New York, waar de blues vele transformaties heeft ondergaan.

Blues

Het leven in het land van de blues is zwaar. We begrijpen de omgeving en haar helden beter door bezienswaardigheden te bezoeken die een zogenaamde Blues marker dragen vanwege hun betekenis voor de muziek: het B.B. King Museum in Indianola, het Highway 61 Blues Museum in Leland (geen Blues marker, wel levensecht en met een mooie muurschildering om de hoek), Dockery Farms, het Delta Blues Museum in Clarksville. Aan de oevers van de Mississippi is blues de soundtrack van het leven. Voordat de muzikanten hun muziek opnamen in Chicago, zongen ze hier over liefde, armoede, vreugde, verdriet, zorgen en verloren liefde. De juke joints zijn de donkere ‘hole-in-the-wall’ bars waar de eerste blues optredens plaatsvonden: de sfeer is er in meer dan tachtig jaar niet veranderd. Het moderne leven is er ver weg. Bezoekers komen hier maar weinig. De bezoekerscentra (meestal gevestigd in de blues musea) in de kleine dorpen zoals Clarksdale, Cleveland, Greenville of Indianola kunnen informatie verstrekken over wat open is en de live blues optredens. We gaan naar de Walnut Street Blues Bar in Greenville – we hebben geluk, vanavond is er live muziek! De diepe akoestiek van de kleine ruimte geeft nog meer glans aan de klank en de blues krijgt ineens een nieuwe dimensie. Dit is de blues zoals het bedoeld was! Ook in Greenville: Doe’s Eat Place, een karakteristiek restaurant van huiskamerformaat, is een bezoek waard. Hier komen we dicht bij de ziel van Deep South USA: eerlijke streekgerechten, de geschiedenis van de zaak, de Mississippi, de blues, ze komen ons tegemoet. In Clarksdale bevindt zich de ‘Crossroads’, het beroemde kruispunt tussen de Highways 61 en 45 waar – volgens de legende – Robert Johnson zijn ziel zou hebben verkocht aan de duivel in ruil voor virtuositeit op het gebied van de blues. Op de laatste avond in de Delta trakteert de Airport Grocery in Cleveland ons wederom op zuidelijke gastvrijheid, sfeer, streekgerechten en live muziek.

Wij verlaten de Delta met de wens om er terug te keren, voor nog meer verhalen, voor een bezoek aan het huis van schrijver William Faulkner in de studentenstad Oxford, voor een Elvis-tour in Tupelo, om het huis van toneelschrijver Tennessee Williams in Clarksdale te bezoeken (de meeste van zijn personages zijn geïnspireerd door de plaatselijke bewoners). Deze streek heeft zo veel gezichten en betekenissen, maar ze hebben allemaal hun bestaan ​​te danken aan de helden van de Delta: de bluesmen, de schrijvers, de gewone man die antwoorden zoekt op zijn levensvragen.

Walking in Memphis

Dankzij haar ligging aan de Mississippi en later aan de spoorweg is Memphis gegroeid tot een belangrijk handelscentrum. Wat een smeltkroes van kleuren, muziekgenres, glorie, tranen, neon en glitter. Een rit van drie kwartier buiten de stad brengt ons in Graceland, dat zeker een bezoek waard is. Het nabijgelegen Guest House at Graceland is een resort dat de Elvis beleving compleet maakt. Wij keren terug naar de stad. Het honderdjarige diner The Arcade is de oudste in Memphis, Elvis had er zijn vaste tafel. We zijn onder de indruk van het National Civil Rights Museum, gevestigd in het voormalige Lorraine Motel. Hier is de strijd voor burgerrechten in confronterende films en verhalen in beeld gebracht. Hier werd in april 1968 Martin Luther King vermoord. De museumcollectie van het Rock’n Soul Museum gaat over de geboorte van rockmuziek en is samengesteld door The Smithsonian Institution. Het vertelt het verhaal van muzikale pioniers die raciale en sociaal-economische barrières overwonnen om muziek te creëren die wereldberoemd is geworden. Liefhebbers van soul muziek kunnen hun hart ophalen in het Stax Museum. Sun Studio op Union Avenue is onlosmakelijk verbonden met muziekgrootheden zoals Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Johnny Cash, Roy Orbison, B.B. King, Howlin’ Wolf en Charlie Feathers. En dan … dan is er Beale Street! In 1890 begon het zich te vormen tot dé straat vol met nachtclubs en vermaak. Begin twintigste eeuw was dit het hart van de sociale en muzikale activiteit van de Afro-Amerikaanse samenleving. Leuk voor een bezoek: BB King’s Blues Club, dit de originele nachtclub van de blueslegende. Wat een sprankelende stad en wat is er veel te zien. In het centraal gelegen Peabody Hotel komt het gevierde verleden het kosmopolitische heden van ‘Blues City’ tegemoet. Een geweldig Art Deco overnachtingsadres om midden in de stad te overnachten, of voor een drankje.

Nashville is een picknick in de voorjaarszon. Memphis is een warme zomeravond aan de rivier. Nashville is de sprankelende soundtrack, Memphis is de blues. Wij hebben met beide kennisgemaakt, en waarom kiezen? Wij hebben genoten van de verschillen.

Tips

• Memphis is onvergetelijk en New Orleans sensationeel, maar verrijk uw herinneringen: verblijf een paar nachten in de omgeving van Clarksdale, ontdek het land van de blues, ver van enige commercie en massatoerisme. Vraag ons naar de mogelijkheden
• De winter is ook een prima seizoen om van de zuidelijke gastvrijheid te genieten. Over het algemeen zijn de winters mild, en er is dan minder druk. Verrassend en veelzijdig is een combinatie van muziek, stad en natuur, zoals bijvoorbeeld tijdens de 15-daagse The Deep South autorondreis (tijdens het zomerseizoen ook als 15-daagse busrondreis The Deep South).