Kennismaking met Japan

Japan staat al jaren op de bucketlist en in 2019 is het tijd voor een kennismaking met dit fascinerende land. In een kleine twee weken reis ik samen met een reismaatje naar Tokio, nationaal park Hakone en Kyoto.

Japanners

Dat Japan in vrijwel niets lijkt op andere Aziatische landen was ons bekend, net als het samengaan van eeuwenoude tradities en moderne technologie. Dat het vooral de Japanners zelf zijn die ons hart zullen stelen, blijkt een van de vele verrassingen van deze reis. Een voorproefje van de omgangsvormen van dit beleefde volk krijgen we in de rij voor de gate op Schiphol. Terwijl het bij de boarding meestal een ongeorganiseerde chaos is, schuifelen de Japanners stilletjes en in een gedisciplineerde rij het vliegtuig in.

Hotels nabij de stations

Vanwege de relatief korte duur van onze reis hebben wij  onze overnachtingsplekken vooraf gereserveerd, in hotels met een centrale ligging. Praktisch houvast in de miljoenenstad Tokio geeft hierbij de JR-metrolijn, die in een grote cirkel de stations nabij alle belangrijke bezienswaardigheden met elkaar verbindt. Wij verblijven in Hotel Metropolitan in de wijk Ikebukuro, op een paar minuten lopen van het gelijknamige metrostation. De ‘airport limousine bus’ van Tokio brengt ons er in ongeveer anderhalf uur naartoe.

De metro

We gaan de stad ontdekken. In het hotel vragen we hoe we naar het station moeten lopen, want we weten van andere reizigers dat je in Tokio gegarandeerd verdwaalt. We krijgen een plattegrondje mee, verdwalen evengoed, maar komen uiteindelijk aan op het metrostation. Nu nog kaartjes kopen. Alles is duidelijk aangegeven en de meeste informatieborden zijn in het Japans én Engels. Zodra je snapt hoe je de borden moet lezen en wat kleingeld paraat hebt, haal je zo het juiste vervoersbewijs uit de machine. Op veel plekken staan beambten die je kunnen assisteren in eenvoudig Engels.

Shibuya

Onze eerste stop is het drukste kruispunt van Tokio, misschien wel ter wereld. Het bevindt zich in de wijk Shibuya. Het kruispunt bestaat uit talloze zebrapaden; horizontaal, verticaal én diagonaal. Zodra de lichten op groen springen komen de voetgangers in beweging. De krioelende mensenmassa ziet er grappig uit, maar gedisciplineerd als Japanners zijn botst niemand tegen elkaar aan. In de omliggende winkels kun je van bovenaf het kruispunt bekijken en ook Starbucks heeft hier een vestiging. Erg toeristisch, maar wel de plek met het beste uitzicht. Omdat we toch al de toerist uithangen, eten we die avond sushi in een restaurant waar de gerechten met een treintje naar je zitplaats worden gebracht. Daar zijn we de enige buitenlanders.

Historisch Tokio

Sightseeing in Tokio kun je het beste strategisch aanpakken, want de stad is veel te groot om op de bonnefooi te ontdekken. Wij brengen eerst een dag door in het historische noordoosten, waar onder meer het Nationaal Museum, de wijk Yanaka en de Sensõ-ji tempel liggen. In het museum is veel te zien. Wij beperken ons tot de exposities die we graag willen zien en slaan de rest over. In Yanaka lopen we door charmante smalle straatjes met tempels, binnentuinen en de houten huizen die karakteristiek zijn voor dit stadsdeel. Door de serene rust zou je bijna vergeten dat je in een miljoenenstad bent.

Sensõ-ji tempel

De Sensõ-ji tempel is heel mooi bij zonsondergang en is ’s avonds verlicht. Het is minder idyllisch dan we hadden verwacht, want om bij de tempel te komen word je door een straatje met allemaal souvenirwinkeltjes geleid. Voordeel is dat er veel restaurantjes in de buurt van de tempel liggen. We sluiten deze dag af in een restaurant waar alleen nog ‘Japanese style’ tafels beschikbaar zijn. Hoewel we vrezen dat we het hele diner in kleermakerszit moeten genieten, gokken we het er toch maar op. Onze schoenen moeten uit en we krijgen huisslippertjes aan. Aangekomen bij de lage tafel blijkt dat eronder een sleuf is voor onze benen, zodat we zonder spierkramp van onze maaltijdsoep kunnen genieten.

Tsukiji markt en keizerlijk paleis

In het zuidoosten van de stad ligt een ander cluster van bezienswaardigheden. We gaan eerst naar de Tsukiji markt, waar verse etenswaren worden verkocht. Voorheen was hier ook de visafslag, maar die is in 2016 naar een andere locatie verplaatst. De verkoop van tonijn en andere verse vis hadden we graag willen zien, maar de visafslag is niet iedere dag open. Maar de Tsukiji markt is zeker zo leuk. In een wirwar van steegjes worden vis, vlees, groente en fruit verkocht. De etenswaar ziet er prachtig uit en de kooplui bieden ons van alles aan om te proeven. De lokale bevolking doet hier boodschappen en dat is leuk om te zien. Wel moet je hier rekening houden met drukte, want de markt wordt ook druk bezocht door toeristen, ook uit andere delen van Japan.

Bij in een theepaviljoen in de Hama-rikyu tuinen in de omgeving van de markt wonen we een bescheiden theeceremonie bij. Het ritueel is interessant, zo ongeveer elke beweging moet op een specifieke manier worden uitgevoerd en heeft een symbolische functie.

Op weg naar het keizerlijk paleis komen we groepjes oudere mensen tegen waarvan de heren zijn gekleed in jacquet en de dames in oogverblindende kimono’s. Wat een cadeautje om deze mensen hier tegen te komen. Zo te zien hebben ze zojuist een feestelijke gelegenheid bezocht. We wandelen door het park van het keizerlijk paleis en komen tot de conclusie dat het uitzicht op het paleis het mooist is van de overzijde van de slotgracht. De wandeling hadden we dus kunnen overslaan. Met 17 kilometer op onze stappenteller vallen we terug in ons hotel als een blok in slaap.

Kawaii

Op de terugweg van het paleis stappen we uit de metro in Akihabara, dat ook wel ‘geek town’ wordt genoemd. Hier zijn vele speelhallen voor computer games en word je op straat bijna verblind door de veelkleurige neonreclames. In deze wijk zijn ook veel cafés waar meisjes in ‘cosplay’ kleding klanten staan te ronselen. Ze dragen schooluniformen met kniekousen, dienstmeisjes en gothic outfits, army look en andere opvallende stijlen. Uit nieuwsgierigheid gaan wij mee met een meisje dat voor een ijssalon werkt. Nou, dat wordt een aparte ervaring! In de ijssalon krijgen we een diadeem met dierenoortjes op en wordt ons uitgelegd hoe wij ons dienen te gedragen. ‘No photo, no touch’. Dat laatste waren we toch al niet van plan, maar dat eerste is jammer. Op de menukaart staan naast ijscoupes en taart ook fotosessies met de meisjes en je kunt er ook voor kiezen om karaoke met ze te zingen. De bezoekers – vooral groepjes jongeren en wat zonderlinge mannen in hun eentje –  genieten met volle teugen. De ‘kawaii’, zoals deze Japanse schattigheidscultuur heet, is fascinerend om naar te kijken maar is voor ons een culturele brug te ver.

Jajoy Kusama

Al maanden voor aanvang van deze reis had ik kaarten besteld voor het Jajoy Kusama Museum. Deze Japanse kunstenares heeft als bijnaam de noppenkoningin en zij fascineert mij enorm. Voor het bezoek aan het museum gelden strikte regels, zoals dat alleen maar in Japan kan. Je krijgt toegang voor een vast tijdstip en moet een half uur van tevoren aanwezig zijn. Dan beweeg je je in maximaal 90 minuten van beneden naar boven over de vier etages met indrukwekkende, kleurrijke werken, waarvan veel met de typerende noppen en herhaalde patronen. Ook zijn er veel pompoenen (zie foto) en spiegels met een thema van oneindigheid, waar Kusuma bekend om is. Uiteindelijk kom je uit op het dak en ga je met de lift weer naar beneden. Van mij had dit museum tien keer zo groot mogen zijn; ik vond het magisch!

Harajuku

De rest van de dag brengen we door in de modewijk Harajuku, waar op straat fashionista’s in streetwear en haute couture door elkaar lopen en je zowel hippe boetiekjes als luxe winkels van bekende modehuizen vindt. Op loopafstand ligt het Meiji-jingu heiligdom. Heel mooi. Hier vind je ook de rij met sakévaten die je regelmatig op foto’s ziet, met uitleg over de herkomst van de saké. De tempels liggen in een aangenaam schaduwrijk park. Wij hebben geluk, want tijdens ons bezoek vindt een traditionele Japanse bruiloft plaats, met een bruid die is gekleed in een adembenemend mooie kimono.

Hakone Nationaal Park

We zijn inmiddels goed bedreven in het reizen per trein en zetten koers naar Hakone Nationaal Park, waar de bekende vulkaan Mount Fuiji in ligt. Op het station kopen we een zogenaamde bentobox – een Japanse stijl lunchpakket – voor onderweg. In Hakone-Yimoto staat er een shuttle-service klaar, die ons naar de ryokan (traditionele herberg) brengt waar wij twee nachten verblijven. Onze kamer heeft tatami matten op de grond en er staan voor ons allebei huisslippertjes klaar, met een apart paar voor elk bij het toilet. Onze ryokan heeft ook een spa (onsen), dus wij trekken de klaar gehangen kimono’s aan en verdiepen ons in de (uitgebreide) instructies voor het bezoek aan de spa. Een aantal uren dobberen we in warmwaterbronnen en proberen we ons aan de etiquette te houden. We willen uiteraard de andere bezoekers niet voor het hoofd stoten.

Mount Fuiji

Trrring. Om 6 uur op vandaag voor een bezoek aan het nationale park, met hoop op een glimp op Mount Fuiji. We reizen met de bus in ongeveer een half uur naar de ingang van het park. Daar is een Sky Walk die er op de foto’s mooi uit ziet. Maar zoals bij veel bezienswaardigheden in Japan: het is erg druk, vooral in het weekend. En het is toeristisch. Bovendien is het bewolkt en laat Mount Fuji zich niet zien. Dan breekt opeens het wolkendek open. We zien de besneeuwde vulkaan tussen de wolken door. Toch nog gelukt!

Hakone-jinga Tempel

Op de terugweg van Hakone Nationaal Park bezoeken we het Ashi meer, waar een mooi altaar van de Hakone-jinja tempel in het water staat. Heel fotogeniek zo aan de oevers van het meer. We sluiten aan bij de selfie-rij, we beginnen al te begrijpen hoe het hier werkt. Met een veerboot steken we even later het meer over. Onderweg zien de Mount Fuiji nog een keer uit de wolken omhoog steken. Een mooie tocht, die ons uiteindelijk naar de bushalte in het plaatsje Togendai brengt. Daar kunnen we met ons Hakone Free Pass gratis gebruik van maken, handig.

Een ritje met de Shinkansen

We reizen van Odawara door naar Kyoto en een deel van dit traject wordt afgelegd met de hogesnelheidstrein Shinkansen. Wat een ervaring! Voordat we in de trein stappen probeer ik passerende Shinkansens te filmen. Lukt gewoon niet! De trein komt er aan, je drukt op ‘opname’ maar blijft achter met een leeg beeld want de trein is al voorbij geraasd. Een fotootje van de neus van de trein lukt gelukkig wel. We razen met de trein Mount Fuiji nog een keer voorbij.

Kyoto

In Kyoto werken nog steeds geisha’s en maiko’s (geisha’s in opleiding en maximaal 20 jaar oud), de stad staat er om bekend. In het centrum zien we veel meisjes in kimono, maar aan de kwaliteit van de kimono en de haardracht kun je zien dat dit Japanse toeristen zijn die voor een dag ‘geisha’ zijn en door de stad lopen om foto’s te (laten) maken. Het is een populaire dagbesteding. In het bekende Gion district zien wij diverse geisha’s voorbij lopen, in prachtige kimono’s en met hun kenmerkende ministapjes. In deze wijk speelt zich ook het boek ‘Memoires of a Geisha’ af. Het boek en de gelijknamige film komen in de smalle straatjes van Gion echt tot leven.

Gouden Paviljoen

Vroeg op, dat doen we bijna elke dag tijdens deze reis, voor een bezoek aan het Gouden Paviljoen. We gaan er met de bus heen, leuk om zo het dagelijks leven in de stad aan je voorbij te zien trekken. We willen vroeg bij het paviljoen zijn om de drukte te ontlopen. In Japan is alles druk. Maar de grote aantallen bezoekers worden goed geregisseerd en iedereen kan het prachtige paviljoen goed zien en fotograferen. Het ligt schitterend in een mooie tuin en aan een meertje, waarin het bouwwerk heel mooi wordt weerspiegeld.

Nishiki markt

Vlak bij het winkelcentrum waar ons hotel in ligt, is de Nishiki markt. Wat een feest om daar rond te lopen! Heel veel verse vis, schaal- en schelpdieren, kleurrijk groente en fruit. We zien ook allerlei – voor ons – onherkenbare etenswaren en kijken onze ogen uit.

Fietsen in Kyoto

Samen met een gids maken we een fietstocht door Kyoto. Wat leuk! We trappen door een park bij het keizerlijk paleis, langs het Zilveren Paviljoen en over het bekende Filosofenpad, in de schaduw van de kersenbloesem bomen. Deze staan helaas niet in bloei, maar zijn evengoed mooi. In Kyoto zijn meer dan tweeduizend tempels uit verschillende tijdperken en tijdens onze fietstocht zien we er diverse. Na de fietstocht bezoeken we het manga museum. Manga is van origine een maatschappijkritisch tijdschrift met tekeningen, een soort stripverhalen. Tegenwoordig is het een grote industrie met tijdschriften voor alle leeftijdscategorieën.

Iñaki tori

Per metro reizen we in Iñaki tori, een prachtig tempelcomplex in een buitenwijk van Kyoto. Op een heuvel zijn duizenden rode poorten gebouwd, aan een wandelpad met vele traptreden. Aan het begin van het pad is het druk, maar naarmate wij het pad verder af lopen wordt het rustiger. Een beetje spookachtig zelfs, met afslagen naar donkere hoekjes met mini-tempeltjes die begroeid zijn met mos. Het lijkt wel een spannende film.

Nog één keer sushi

Onze laatste avond in Japan eten we sushi in een restaurant waar alle koks iedere nieuwe gast uit volle borst begroeten. Het eten is heerlijk en we genieten nog één keer van alle bijzondere gebruiken in dit unieke land. Ik ga ze niet weer allemaal beschrijven, want ik zit al bijna aan 2500 woorden.

Conclusie

Japan is uniek! In mijn reisdagboek staan pagina’s vol met bijzondere belevenissen, te veel en te uitgebreid om op te noemen. Daarom is mijn advies: ga het zelf zien en dompel je onder in de cultuur. Japan verrast zelfs de meest ervaren reizigers.

Typisch Japan

• Naast elke wc vind je een bedieningspaneel waarmee je de bril kunt verwarmen en de billendouche en ingebouwde föhn kunt bedienen. Bij veel wc’s kun je ook een geluidsinstallatie aan zetten die genante wc-geluiden kan overstemmen. In traditionele accommodaties en restaurants staan slippers klaar waarmee gasten de wc-ruimte kunnen betreden.
• Bussen, treinen, metro’s: het openbaar vervoer rijdt altijd exact op tijd.
• Tempels, tempels, tempels.
• In de steden: veel jongeren met blauw, groen of paars haar.
• Vrouwen die expres met X- of O-benen lopen om er ‘schattig’ (kawai) uit te zien, soms ook bewust met te grote schoenen.
• Eten en drinken op straat is onbeleefd, net als roken.
• In het openbaar vervoer is telefoneren Alle mobiele telefoons staan op stil.
• Geen fooi Ook dit wordt als onbeleefd ervaren in dit land dat gastvrijheid hoog in het vaandel draagt.
• Reizigers in de metro die staand kunnen slapen.
• Plastic voorbeeldmaaltijden in de vitrines van (eenvoudige) restaurants.
• Mensen die nauwelijks Engels spreken maar evengoed alle moeite doen om je te helpen om de weg te vinden. Vaak lopen ze een eindje met je op.
• Heel vaak en tegen iedereen dankjewel zeggen. Arigatooo.